Μαστογραφία σημαίνει πρόληψη. Σημαίνει αγάπη για τον εαυτό σου. Μάθε τα 20 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τη μαστογραφία.

Μαστογραφία. Κάνε τη σήμερα, αύριο.  Κάνε τη τακτικά. Μάθε όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις για τη μαστογραφία, ξεδιάλυνε τους μύθους και πάρε την ευθύνη της υγείας στα χέρια σου. Αυτά είναι τα 20 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τη μαστογραφία. Στα plus η φίλη μου η Ελένη, που νόσησε από καρκίνο του μαστού, μοιράζεται μαζί μας το ένα πράγμα που έμαθε από την περιπέτειά της: η γεύση της νόσου ήταν γι΄αυτή πικρής σοκολάτας.

1 Πρώτη μαστογραφία ή η μαστογραφία αναφοράς, χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, γίνεται μεταξύ 35 και 40 ετών. Κάποιοι ισχυρίζονται τα 45. Ο γιατρός σου είναι ο μόνος αρμόδιος να σου πει.

2 Υπάρχει ο συμβατικός μαστογράφος, παλιάς γενιάς, και ο ψηφιακός μαστογράφος. Δεν χρειάζεται να σου πω ποιον να επιλέξεις.

3 Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, η μαστογραφία πρέπει να γίνεται νωρίς. 

4 Σε γυναίκες ηλικίας 25-30 ετών αποφεύγεται συνήθως η μαστογραφία επειδή ο μαζικός αδένας είναι πολύ πυκνός ή περισσότερο ευαίσθητος στην ακτινοβολία. Γίνεται μόνον όταν ανήκεις στην ομάδα υψηλού κινδύνου, έχεις δηλαδή μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA-1 και BRCA-2.

5 Μετά την ηλικία των 40 ετών η μαστογραφία επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και αυτό επειδή μετά τα 40 αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου.

6 Οι καλύτερες μέρες για μαστογραφία είναι μεταξύ της 4ης και της 10ης ημέρας του κύκλου, από την πρώτη ημέρα που εμφανίστηκε η περίοδος. Γι΄αυτό κατάγραφε πότε έχεις περίοδο. Το “δεν θυμάμαι” δεν υπεύθυνο.

7 Απόφυγε να κάνεις μαστογραφία περίπου 15 ημέρες πριν από την επόμενη περίοδο, επειδή ο μαστός διογκώνεται μετά την ωορρηξία και ίσως τα ευρήματα να είναι ψευδή.

8 Εκτός από μαστογραφία η κλινική εξέταση είναι απαραίτητη και οι υπέρηχοι, ως συμπληρωματική εξέταση.  Δες παρακάτω και την περίπτωση της Ελένης (η μαστογραφία δεν «έπιασε» αυτό που βρήκε ο υπέρηχος. Συμβαίνουν κι αυτά).

9 Η μαστογραφία δεν πονάει. Υπάρχει πίεση, αν μάλιστα ο μαστός είναι πολύ πυκνός ή μεγάλος, τότε ο πόνος είναι υποφερτός και παροδικός.

10 Και ο καρκίνος του μαστού – κατά κανόνα – δεν πονάει, ιδιαίτερα όταν είναι μικρός. Πόνος υπάρχει εάν είναι πολύ προχωρημένος. Διαφορετικά μπορεί να είναι μυοσκελετικός πόνος, προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, μία φλεγμονή. Για να είσαι ήσυχη πήγαινε στο γιατρό σου.

11 Η μαστογραφία δεν δείχνει μόνον καρκίνο αλλά και αποτιτανώσεις ή ασβεστώσεις (εναπόθεση ασβεστίου στο μαστό, ορατές στη μαστογραφία, ιδιαίτερα στην ψηφιακή), κύστεις (οι περισσότερες κύστεις δεν προκαλούν συμπτώματα, δεν γίνονται αντιληπτές, δεν αποτελούν προκαρκινικό στάδιο, ούτε θεωρούνται παράγοντας αυξημένου κινδύνου), λιπώματα (ένα λίπωμα που δεν αλλάζει μορφή και μέγεθος δεν είναι απαραίτητο να αφαιρεθεί, μόνον για αισθητικούς λόγους), ινοαδενώματα (καλοήθεις όγκοι), αδενώματα γαλουχίας, αμαρτώματα (ογκίδια μαστού).

12 Η μαστογραφία, κάποιες φορές, μπορεί να δώσει λάθος αποτελέσματα. Τα σωστά αποτελέσματα εξαρτώνται από την ποιότητα της μαστογραφίας και την πείρα του ακτινολόγου.

13 Ωστόσο, η μαστογραφία μπορεί να ανακαλύψει καρκίνους με μέγεθος τόσο μικρό, που να μην γίνονται αντιληπτοί από τα δάκτυλα του γιατρού κατά την ψηλάφηση.

14 Η ακτινοβολία της μαστογραφίας είναι εξαιρετικά χαμηλή και δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και μαστογραφίας.

15 Καλό είναι η μαστογραφία να γίνεται από εξειδικευμένο ακτινολόγο. Στη συνέχεια, μετά τη μαστογραφία, πήγαινε σε μαστολόγο και όχι στον γυναικολόγο σου.

16 Η μαστογραφία δεν υποκαθιστά την κλινική εξέταση.

17 Η μαστογραφία διαρκεί λιγότερο από 5 λεπτά. O μαστός τοποθετείται σε δύο θέσεις, στη λοξή και στη face θέση και συμπιέζεται ελαφρά.

18 Σε όποια ηλικία κι αν είσαι κάνε μαστογραφία! Το ότι πέρασες τα 60, δεν σημαίνει ότι δεν κινδυνεύεις! Η ηλικία είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες. Συνήθως τα περιστατικά αυξάνονται μετά την ηλικία των 30 ετών, και μετά την εμμηνόπαυση.

19 Μην κάνεις μαστογραφία κάθε τρεις και λίγο. Οι προληπτικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται τα τακτά χρονικά διαστήματα που ορίζει ο γιατρός σου. Ο καρκίνος του μαστού έχει έναν ρυθμό προόδου τέτοιο που ο ετήσιος ή ο ανά διετία έλεγχος είναι ο πιο κατάλληλος ώστε να τον ανακαλύψει έγκαιρα.

20 Η μαστογραφία είναι πρόληψη, με την έννοια ότι δεν προλαμβάνει την εμφάνιση του καρκίνου αλλά βοηθά στην ανακάλυψή του, στα αρχικά στάδια, προτού γίνει αντιληπτός από σένα ή από το γιατρό σου με την κλινική εξέταση. Η πρωιμη διάγνωση είναι και η αποτελεσματική θεραπεία.

Η περίπτωση της Ελένης: πικρή σοκολάτα

Έχω πολλές φίλες που νόσησαν από καρκίνο του μαστού. Κάποιες έκαναν μαστεκτομή, κάποιες άλλες όχι. Η φίλη μου Ελένη δεν έκανε μαστεκτομή. Η αντίδρασή της, όταν της ανακοίνωσαν τη θετική διάγνωση, ήταν θαρραλέα. Με συγκίνησε πολύ, επειδή με βοήθησε να συνειδητοποιήσω τι σημαίνει δύναμη να αντιμετωπίζεις τα πράγματα, να αντιμετωπίζεις τον καρκίνο σαν μια ασθένεια, που κάνει τον κύκλο της. “Είχα καρκίνο, τον πέρασα, δεν ασχολούμαι άλλο με τον καρκίνο μου, ασχολούμαι με τη ζωή μου”. Μια φιλοσοφία και στάση ζωής που βοηθά χωρίς να επιβαρύνει στη δύσκολη πορεία, από τη διάγνωση μέχρι την ανάρρωση. Πριν λίγες μέρες η Ελένη έγραψε το πώς ένιωσε όταν της το ανακοίνωσαν. Μία πικρόγλυκη γεύση στα χείλη της, σαν πικρή σοκολάτα.

Η γιατρός κάτι μουρμουρίζει για Φρουρούς Λεμφαδένες κι εγώ έχω κολλήσει στα εικονίσματα όλων των μεγεθών και όλων των αγίων, που κρέμονται πίσω της στον τοίχο.

Ούτε εκείνη δεν είναι σίγουρη, «την πατήσαμε» λέω από μέσα, «αν βασιζόμαστε στο χέρι του Θεού και όσων μαρτύρησαν στο όνομά του, την έχουμε πατήσει για τα καλά», παίζω νευρικά με το καρδιογράφημα, που κρατάω.

Με κοιτάζει και σταματάει να μιλά για την μαστεκτομή και το καθάρισμα της περιοχής, κάπου τελειώνει η Ιατρική και ξεκινάει το θαύμα, με κοιτάζει με σοβαρό ύφος, ναι πλέον βεβαιώνομαι «την έχουμε βάψει», αυτή η ελάχιστη πιθανότητα να εξαρτάται η ζωή μου από μια αόρατη ανεξήγητη δύναμη, με κάνει να θέλω να φύγω. Μένω όμως, δεν τα νιώθω και πολύ τα πόδια μου. 

Ακούω διάφορα, όπως ότι είναι μια ευκαιρία να εκτιμήσω τη ζωή, να την δω με άλλο μάτι, κι εγώ αναρωτιέμαι φωναχτά, «γιατρέ μου εγώ μια χαρά τα πήγαινα ως σήμερα με τη ζωή, δεν είχε κανένα παράπονο η μία από την άλλη σας βεβαιώνω», δεν το σχολιάζει, το χιούμορ μου δεν τη συγκινεί, βιάζεται, πρέπει να τελειώσει αυτό που έχει να πει και εγώ να φύγω κι αυτή να πάει στο διπλανό γραφείο, σε μια άλλη γυναίκα και να ανακοινώσει και σε εκείνη ότι έχει καρκίνο στο στήθος.

Όσο μου αναλύει τη διαδικασία της επέμβασης, ασχολούμαι με τα παπούτσια μου, είναι κάτι μαύρα δερμάτινα μποτάκια, πανομοιότυπα με άλλα δέκα τουλάχιστον ζευγάρια, που έχω αγοράσει τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι και σκονισμένα, αν ζούσε ο μακαρίτης ο πατέρας μου θα είχε πολύ στενοχωρηθεί να με έβλεπε με παπούτσια βρώμικα. Θα μου πεις τώρα αν ζούσε και μάθαινε ότι έχω καρκίνο, με τα παπούτσια θα ασχολιόταν;  Όμως νομίζω ναι, ότι κάτι θα μου έλεγε για αυτό, γιατί την αρρώστια θα νόμιζε ότι παράκουσε ότι την έχω εγώ κι όχι μια άλλη, κακόμοιρη κοπέλα, φίλη μου ίσως.

Ποτέ δεν έχω φορέσει παπούτσια σε άλλο χρώμα, όλο μαύρα παίρνω. Ούτε έχω προλάβει να πάω στη Νέα Υόρκη, εδώ στη Φλώρινα δεν έχω καταφέρει ακόμη να πάω, νησιά, συνέχεια νησιά, λες και μια αόρατη απειλή οριστικού αφανισμού του καλοκαιριού να κρεμόταν πάνω από το κεφάλι μου όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό πρέπει να αλλάξει, δεν είναι άσχημα και τα βουνά, να τα πάρω κι εγώ μήπως και βρω σωτηρία.

Η γιατρός σηκώνεται, «μισό λεπτό να πάω να πάρω τα αποτελέσματα της παρακέντησης», κοιτάζω ξανά τα παπούτσια, ίσως πάνω σε άλλο χρώμα η σκόνη να μη φαίνεται τόσο.

Από το βάθος στον διάδρομο ακούγεται μουσική, μάλλον ραδιόφωνο, θυμίζει λίγο το κομμάτι που ξεκινάει η ταινία με τον Χανκς, Φόρεστ Γκαμπ, ο τύπος, που τα έκανε όλα και τα έδωσε όλα για την αγάπη. Εκείνος που κρατούσε στα πόδια του ένα κουτί με σοκολατάκια και έλεγε ότι η ζωή είναι όπως αυτό το κουτί, δεν ξέρεις ποτέ τι είναι το σοκολατάκι, που επιλέγεις, αλλά το δοκιμάζεις, κι ας είναι πικρό, αυτός ναι.

Αν κρατούσα τώρα ένα τέτοιο κουτί θα το πέταγα, δεν θέλω να δοκιμάσω σοκολατάκι άγνωστης γεύσης, θέλω τη γέμιση, που ξέρω και προτιμώ, θέλω τα νησιά μου, άντε και την Φλώρινα, όμως τώρα αυτά τα εικονίσματα στον τοίχο, το καρδιογράφημα στα χέρια μου, η γιατρός, που ψάχνει τις εξετάσεις μου, η Δευτέρα της εγχείρισης, η μάνα μου, που πρέπει να την πάρω τηλέφωνο, ο Νίκος, που με περιμένει σπίτι, αν ήταν όλα αυτά, όλοι αυτοί σοκολατάκια, τι γεύση θα είχαν άραγε;

Όταν σε δέκα λεπτά έχει κάτσει πάλι απέναντί μου η γιατρός, για το μόνο που είμαι σίγουρη είναι ότι θα αρχίσω να αγοράζω άλλο χρώμα παπούτσια, το άφησα το μαύρο και μου πήρε πολύ τον αέρα. Και κάνει και τα πάντα να φαίνονται πιο βρώμικα, πιο θλιβερά. 

Αυτή ήταν η ιστορία της Ελένης. Μπορεί να είμαστε διαφορετικές στην αντιμετώπιση αλλά έχουμε την ίδια ευθύνη για την υγεία μας. Μην αργείς να κάνεις μαστογραφία. Μπορεί να σου σώσει τη ζωή. Μάθε περισσότερα και εδώ.

xxx

Φίλίά!